Wprowadzenie


Historia wyścigów psich zaprzęgów ma swój początek w czasach, które nazywamy “gorączką złota”, spowodowaną odkryciem złóż tego kruszcu na Alasce.

Głównym ośrodkiem poszukiwaczy złota było miasto Nome, które po zamarznięciu Cieśniny Beringa pozostawało odcięte od świata. Pionierzy wykorzystywali wówczas do transportu ludzi i towarów pracę psich zaprzęgów, biorąc przykład z plemion zamieszkujących tereny Alaski, wykorzystujących ten rodzaj przemieszczania się od tysięcy lat.

Wśród żądnych przygód poszukiwaczy złota zrodził się szybko pomysł, aby psie zaprzęgi, na co dzień pracujące przy przewozie towarów, zaczęły się ścigać. W ten sposób powstał w Nome klub, którego członkowie zorganizowali w 1908 roku pierwsze wyścigi psich zaprzęgów.
Praca psich zaprzęgów zyskała jednak sławę dzięki innemu wyścigowi. Wyścigowi o życie, który rozegrał się na przełomie stycznia i lutego 1925 roku.
Wtedy to w Nome wybuchła epidemia błonicy - choroby szczególnie zagrażającej życiu dzieci. Jedynym ratunkiem było podanie surowicy, przywiezionej z Nenana. W mieście tym, oddalonym od Nome o 1100 km, linia kolejowa kończyła bieg, a samoloty kończyły lot. Życie ludzkie zatem zostało powierzone 20 maszerom powożącym psimi zaprzęgami. Mimo szalejącej burzy i temperatury spadającej do – 50 °C pokonali oni dystans 1084 km w 127 godzin i 30 minut, czyli 5,5 dnia.
W hołdzie uczestnikom “wyścigu ze śmiercią” powstał pomnik psa o imieniu Balto, który prowadził zaprzęg ostatniego uczestnika sztafety z surowicą, Gunnara Kaasena. Pomnik ufundowali miłośnicy zwierząt, którzy śledzili w gazetach bohaterskie czyny psów i ludzi. Odsłonięto go 16 grudnia 1925 roku w Cental Parku w Nowym Jorku, a napis u podstawy brzmi: Z dedykacją dla nieugiętego ducha psów zaprzęgowych ... WYTRZYMAŁOŚĆ – WIERNOŚĆ – INTELIGENCJA.
Na pamiątkę wydarzeń z 1925 roku rozgrywany jest corocznie wyścig Iditarod, uznawany za najbardziej prestiżowy na świecie. Tim White, prezydent International Federation of Sleddog Sports, twierdzi: Iditarod to najbardziej znany wyścig psich zaprzęgów na świecie (...) żywy dowód uznania dla ducha sportu zaprzęgowego. To legenda, z którą każdy maszer na świecie pragnie się zmierzyć. Niezależnie od tego, w jakim zakątku świata uprawia sport zaprzęgowy – w Polsce, Argentynie czy Nowej Zelandii.
Sport zaprzęgowy na świecie
Sport zaprzęgowy cieszy się na świecie rosnącą popularnością, czego wynikiem jest funkcjonowanie organizacji skupiających maszerów w wielu krajach na czterech kontynentach. Najwięcej organizacji tego typu znajduje się na kontynentach północnoamerykańskim i europejskim.
Największe organizacje w Ameryce Północnej to: International Sled Dog Racing Association (ISDRA), Alaska Dog Musher's Association (ADMA), Mushing US, Canadian Federation of Sleddog Sport (CFSS).
Główne organizacje w Europie to: European Sled Dog Racing Association (ESDRA), World Sleddog Association (WSA), Trail Club of Europe (TCE).
historia_zaprzegowW 1985 roku największe organizacje zajmujące się sportem psich zaprzęgów, ISDRA i ESDRA, utworzyły International Federation of Sleddog Sports (IFSS). Federacja ta jest członkiem General Association of International Sports Federation (GAISF), która podlega Międzynarodowemu Komitetowi Olimpijskiemu. Celem powołania tej organizacji do życia było ujednolicenie organizacji sportu zaprzęgowego na świecie, aby sport ten został uznany za dyscyplinę olimpijską. W ramach IFSS działa wiele komitetów, z których najważniejsze to: Komitet Olimpijski (współpracujący bezpośrdnio z MKOl-em), Komitet ds. Sportu Młodzieży, Komitet ds. Sportu Zaprzęgowego Osób Niepełnosprawnych, Komitet ds. Ochrony Zwierząt. Członkami stowarzyszonymi z IFSS są: Alaska DOG Musher's Association (ADMA), International Sled Dog Veterinary Medical Association (ISDVMA), International Siberian Husky Club (ISHC), Mush With PRIDE (Providing Responsible Information on a Dog's Environment), Trail Club of Europe (TCE), World Sleddog Association (WSA). IFSS organizuje Mistrzostwa Świata naprzemiennie na kontynencie amerykańskim i europejskim. Mistrzostwa odbywają się co dwa lata od 1995 roku. Od 1996 roku IFSS prowadzi punktację PucharuŚwiata.
Członkami IFSS są organizacje narodowe, które działają w 28 krajach, m.in. w tak dla nas egzotycznych jak Republika Południowej Afryki, Chile czy Nowa Zelandia. Ostatnio IFSS objął swoim patronatem organizację skupiającą miłośników psów zaprzęgowych na Jamajce.
Polscy maszerzy reprezentowani są w IFSS przez Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów, którego działacze należą do grona członków komisji funkcjonujących w ramach struktur IFSS.